Waanders | Zwolle 1988 | samen geschreven met Guus Meershoek
Amsterdam in het chaotische jaar 1945
Het jaar van de politieke machtsstrijd na het vertrek van de Duitse bezetter, maar ook van de morele paniek onder alle politiek-maatschappelijke stromingen over jeugdverwildering en gelegenheidsprostitutie van Canadezenvriendinnen.
Dat zijn de thema’s die de twee bij uitstek deskundige auteurs, de historicus Herman de Liagre Böhl en de politicoloog Guus Meershoek, belichten. Ze vertellen op pakkende wijze het intrigerende verhaal van de strijd om macht en moraal in Amsterdam.
In het eerste halfjaar na de bevrijding was er geen sprake van democratische politieke besluitvorming in Amsterdam. Een zeer kleine groep mensen, behorende tot de politieke of economische elite, bepaalde de machtsverhoudingen in de stad. Geen van de rechtse of linkse groeperingen slaagde erin hun stempel te drukken op het gemeentebeleid. Een compromis werd gevonden in de noodzaak sociale hervormingen door te voeren. Zelfs de CPN stelde zich in deze periode gezagsgetrouw op. Opmerkelijk was het specifiek morele klimaat waartegen de politieke ontwikkelingen zich voltrokken.
Kort na de bevrijding circuleerde de volgende uitspraak, toegeschreven aan een Canadese officier, door de hele Nederlandse pers: ‘De Nederlandsche mannen zijn luiwammesen die niet werken maar den heelen dag op straat rondhangen; de Nederlandsche vrouwen stellen zich aan als lichtekooien en de Nederlandsche kinderen zijn bedelaars.’ Moraliseringscampagnes, die zich richtten op de omgang van vrouwen met Canadezen, de jeugdverwildering, de arbeidsschuwheid en de zwarte handel ondervonden brede steun, tot in de meest progressieve kringen toe.
De gezagsverhoudingen van het ouderwetse kerngezin meende men nodig te hebben voor de inspanningen van de wederopbouw.
Bestel het boek hier
Herman de Liagre Böhl 